Bijna 40 procent van de webwinkels in Europa gebruikt zogenaamde ‘dark patterns’.
Dat blijkt uit een onderzoek van de Europese Commissie. Hiervoor werden 399 webwinkels in 23 EU-landen onderzocht.
148 shops gebruiken minstens één dark pattern
Van de 399 onderzochte webshops bleken er 148 ten minste één misleidende techniek te gebruiken. Zogeheten dark patterns zijn manieren om klanten onder valse voorwendselen tot een aankoop over te halen. Het Europese onderzoek keek ook naar de apps van 102 webwinkels. Hiervan bleken er 27 minstens één dark pattern te gebruiken.
Verborgen kosten en valse aftelklokken
Het verbergen van belangrijke informatie komt het meeste voor, namelijk bij 70 websites. Denk bijvoorbeeld aan het verhullen van leveringskosten, de samenstelling van een product of goedkopere alternatieven. Daarnaast is bij 23 webshops informatie achtergehouden om klanten over te halen tot een abonnement.
We zien dat er fictieve van/voor prijzen gecommuniceerd worden. Of online winkels die in de fysieke winkel een andere prijs hanteren. Dan hebben we nog de OEM producten i.p.v. de echte merken (ondanks dat dit vaak bijna hetzelfde is) Iphone lader/kabel enz. Ook zijn er shops die het woord 'op voorraad' niet juist inzetten. Zij bedoelen dan 'op voorraad' bij hun leverancier en duurt het dan dus veel langer voordat je het product ontvangt. Als alleen het plaatje zonder productcode te zien is, loop je soms ook het risico dat je dus het oude model krijgt.
Naast het verbergen van informatie, verwijzen 54 webshops met visuele trucs of misleidend taalgebruik naar duurdere abonnementen, producten en bezorgopties. Maar liefst 42 online winkels gebruiken aftelklokken met een valse deadline om producten te kunnen kopen.
‘Druist in tegen bescherming van consument’
Volgens de Europese Commissie gaan nationale toezichthouders contact opnemen met de desbetreffende bedrijven en mogelijk actie ondernemen. Daarnaast zegt de Commissie te onderzoeken of de huidige consumentenwetgeving nog voldoet voor online winkels en het gebruik van dark patterns.
“Dit gedrag is duidelijk verkeerd en druist in tegen de bescherming van de consument”, zegt Europese commissaris voor Justitie Didier Reynders. “Vandaag hebben we al bindende instrumenten om dergelijke problemen aan te pakken en ik roep de nationale autoriteiten op om gebruik te maken van hun handhavingscapaciteiten om relevante maatregelen te nemen en deze praktijken te bestrijden.”
Wees je er bewust van
Dark patterns zijn vaak gewoon toegestaan, en niet per definitie slecht, maar het is goed om je bewust te zijn van het bestaan van deze technieken. Als je weet dat de dark patterns bestaan, gaan ze je ook opvallen. 'Dan ga je bijvoorbeeld ook de betaalde advertentie tussen de zoekresultaten herkennen'.